تحلیل نقش حاکمیت شرکتی در ایجاد فرهنگ شفافیت و پاسخگویی سازمانی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش حاکمیت شرکتی در ایجاد فرهنگ شفافیت و پاسخگویی سازمانی در سازمان‌های مستقر در تهران انجام شد. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۲ نفر از مدیران و کارشناسان سازمان‌های مستقر در تهران جمع‌آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo و روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که شفافیت در تصمیم‌گیری، پاسخگویی سازمانی و فرهنگ سازمانی سه مقوله اصلی در این زمینه هستند. دسترسی به اطلاعات، مکانیزم‌های کنترل داخلی، و شفافیت در انتصابات به‌عنوان عوامل کلیدی در افزایش شفافیت سازمانی شناسایی شدند. همچنین، تعهد مدیران به پاسخگویی، نظام پاداش و تنبیه، و نظارت نهادهای بیرونی به‌عنوان مهم‌ترین مؤلفه‌های پاسخگویی سازمانی معرفی شدند. علاوه بر این، تقویت ارزش‌های اخلاقی، ایجاد بسترهای شفافیت‌محور، و پذیرش فرهنگ بازخورد نقش مهمی در استقرار حاکمیت شرکتی مؤثر بر شفافیت و پاسخگویی داشتند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اجرای مؤثر اصول حاکمیت شرکتی، بهبود سیاست‌های شفافیت‌محور و ایجاد مکانیزم‌های نظارتی داخلی و بیرونی، نقش مهمی در افزایش شفافیت و پاسخگویی سازمانی دارد. تقویت نظام پاسخگویی مدیران، آموزش اصول اخلاقی، و توسعه فناوری‌های نظارتی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به بهبود فرهنگ سازمانی و کاهش فساد کمک کند.