بررسی تأثیر تحول دیجیتال بر مدل‌های کسب‌وکار سازمان‌های خدماتی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تحول دیجیتال بر مدل‌های کسب‌وکار سازمان‌های خدماتی و شناسایی تغییرات ساختاری، چالش‌ها و مزایای آن انجام شد. این پژوهش به روش کیفی و با رویکرد تحلیل محتوای استقرایی انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۵ نفر از مدیران و کارشناسان فناوری اطلاعات در سازمان‌های خدماتی شهر تهران گردآوری شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند انجام شد و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo و بر اساس کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تحول دیجیتال موجب تغییرات گسترده‌ای در مدل‌های کسب‌وکار سازمان‌های خدماتی شده است، از جمله کاهش سطوح مدیریتی، دیجیتالی‌سازی فرآیندها و بهبود تعامل با مشتریان. همچنین، چالش‌های اصلی در اجرای تحول دیجیتال شامل مقاومت کارکنان در برابر تغییر، هزینه‌های بالای پیاده‌سازی و موانع فرهنگی و سازمانی بود. از سوی دیگر، افزایش بهره‌وری عملیاتی، توسعه مدل‌های درآمدی جدید و بهبود تجربه مشتری از جمله مزایای تحول دیجیتال در این سازمان‌ها محسوب می‌شود. تحول دیجیتال تأثیر قابل‌توجهی بر ساختار و عملکرد سازمان‌های خدماتی دارد و با وجود چالش‌های موجود، پذیرش آن می‌تواند به بهبود عملکرد سازمان‌ها و ارتقای رقابت‌پذیری آن‌ها کمک کند. برای موفقیت در این مسیر، سازمان‌ها باید استراتژی‌های مشخصی برای مدیریت تغییرات، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های دیجیتال و فرهنگ‌سازی در محیط کار اتخاذ کنند.