تحلیل کیفی نقش قابلیت‌های جذب دانش در تسریع نوآوری و رقابت‌پذیری سازمانی

چکیده

این پژوهش به بررسی نقش قابلیت‌های جذب دانش در تسریع نوآوری و افزایش رقابت‌پذیری سازمانی پرداخته است. این مطالعه از روش کیفی و رویکرد تحلیل محتوای کیفی بهره برده است. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۳۱ نفر از مدیران و متخصصان حوزه‌ی نوآوری و رقابت‌پذیری سازمانی در تهران گردآوری شد. روش نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند انجام شد و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار NVivo تحلیل و کدگذاری شد. نتایج نشان داد که قابلیت‌های جذب دانش در سازمان‌ها شامل فرآیندهای کسب، انتشار و انتقال دانش، و توانمندسازی منابع انسانی است که نقش مهمی در تسریع نوآوری ایفا می‌کند. همچنین، این قابلیت‌ها به افزایش رقابت‌پذیری سازمانی از طریق ایجاد مزیت رقابتی پایدار، تدوین استراتژی‌های بازاریابی و بهبود بهره‌وری عملیاتی کمک می‌کنند. با این حال، توسعه‌ی این قابلیت‌ها با چالش‌هایی همچون مقاومت کارکنان در برابر تغییر، محدودیت منابع مالی و پیچیدگی در فرآیندهای تصمیم‌گیری مواجه است. این پژوهش نشان داد که سازمان‌هایی که توانایی جذب و بهره‌گیری مؤثر از دانش را دارند، سرعت نوآوری بالاتری داشته و از استراتژی‌های رقابتی پایدارتری برخوردارند. بااین‌حال، توسعه‌ی این قابلیت‌ها نیازمند استراتژی‌های مشخصی مانند سرمایه‌گذاری در آموزش کارکنان، بهینه‌سازی زیرساخت‌های مدیریت دانش و گسترش همکاری‌های علمی است.